Elektrokimyasal prensiblerine dayanarak metal yüzeylere boya kaplanmasına Kataforez kaplama denir.
Ve kaplama esnasında gerçekleşen reaksiyon;
Şeklindedir.
Günümüzde Otomotiv, Otobü, Kamyon, Beyaz Eşya, Genel Endüstri ve Yan sanayilerinde kullanılmak üzere farklı boya üreticileri vardır. Bunlar;
BASF, PPG, AXALTA, KANSAI, KCC, HLS gibi üretici firmalar farklı renk ve özellikle kataforez kaplama üretmektedirler.
Kataforez Kaplama global olarak farklı isimlerle adlandırılabilmektedir.
Bunlar;
Asya ülkelerinde : ED Paint – Elektrodeposition paint
Amerika ülkelerinde : E-Coat – Elektro Coat
Almanya ve etkisi Ülkeler: KTL – katodik lacquer
Avrupa ülkelerinde : Cataphoresis
Olarak adlandırılmaktadır.
İdeal bir kataforez prosesi aşağıdaki gibi oluşur;
Yağ Alma + Durulama+Aktivasyon+Fosfat+Durulama+Pasivasyon + Deiyonize+Kataforez+Ultrafiltrasyon + Fırınlama ,
Adımlarında oluşmaktadır.
Elektrolitik Kaplama;
Elektroliz yöntemi ile metal yüzeylerini kaplanmasına elektroltik kaplama denir. Elektrolitik kaplamalar;
- Alkali Çinko Kaplama
- Alkali Çinko/Demir Kaplama
- Alkali Çinko/Nikel Kaplama
- Asitli Çinko Kaplama
- Altın Kaplama
- Bakır Kaplam
Vb gibi bir çok metalin kaplaması eletroliliz yöntemi ile kaplanabilmektedir. Bununla beraber kaplama türleri;
Beklentilere yada teknolojik gereklere göre dört çeşit çinko kaplama yöntemi vardır;
- Elektrolik kaplama
- Sıcak daldırma
- Mekanik kaplama
- Akımsız kaplama
Üç tip elektrolik çinko kaplama vardır;
- Siyanürlü alkali
- Siyanürsüz alkali
- Asitli
Ayrıca alkali yada asidik çinko-kobalt, çinko-demir, çinko-kalay, çinko-nikel gibi alaşım kaplamaları da vardır.
şeklinde de olabilmektedir.
Elektrolitik metal kaplamaların kullanıldığı alanlar özet tablo şeklinde yapılırsa;
| METAL ADI | KULLANIM AMACI |
| Çinko | Koruma, dekoratif |
| Nikel | Koruma, dekoratif, mühendislik |
| Bakır | Dekoratif, mühendislik |
| Krom | Dekoratif, mühendislik |
| Kalay | Koruma, dekoratif |
| Gümüş | Dekoratif, mühendislik |
| Rodyum | Dekoratif, mühendislik |
| Palladyum | Dekoratif, mühendislik |
| Rutenyum | Dekoratif |
| Platin | Mühendislik |
Elektrolitik kaplamanın ideal proses basamağı;
Yağlama +Durulama + Asitli yağ alma + Durulama+ eletrikli yağ alma + Durulama + Elektrolitik kaplama + Nötürleme + Pasivasyon + Diyonize Durulama + Laklama + Kurutma
Şeklindedir. Bu proses akışı kaplama türlerine göre değişklikler gösterebilmektedir.
Elektrokimya prensiplerine dayanan bir elektro kaplama prosesi olan kataforez boya uygulaması kalite ve dayanıklılık bakımından boya sektöründe rakibi olmayan, özellikle otomotiv ve yan sanayinde kullanılması elzem hale gelmiş olan üstün kaliteye sahip bir sistemdir.
NEDEN KATAFOREZ?
Metal konstrüksiyonla üretilen ve özellikle dış saha ortamında yoğun olarak kullanılan ürünlerin karşılaştığı en önemli yıpranma olayı paslanmadır. Bu durum; ürün ömrünü büyük ölçüde kısaltır.Katoforez bu olumsuz etkiyi minimuma indirir. Tüm gövde üzerinde her türlü parça geometrisinin eşit ve komple olarak kaplanabildiği, yüksek korozyon direncinin sağlandığı, geri kazanım sistemi ile mükemmel verimlilik sağladığı bir uygulamadır.
Diğer yandan kataforez teknolojisi çevre dostudur,su bazlı bir sistem olmasından dolayı daha az çevre kirliliğine sebep olur. Hava ve suyu kirletmez. Dayanlıklı,ekonomik ve kalitelidir.Yangın riskinin daha az olması gibi üstün ve teknolojik özellikleri nedeniyle de günümüzde pek çok sektör tarafından aranılan bir uygulama konumundadır.Kısaca kataforez katı atığı, yangın tehlikesi ve insan sağlığına zararı olmayan, ekonomik ve uygulama kolaylığı olan bir prosestir.Katoforez uygulaması, tüm gövde üzerinde her türlü parça ve detayın milimetre ölçeğinde eşit ve komple olarak kaplanmasını ve yüksek korozyon direncini sağlar.Korozyona - paslanmaya müsait metalle üretilen ürünlerde, otomotivden beyaz eşyaya, pek çok sektör tarafından aranılan ve yaygın olarak kullanılan bir anti - korozyon (pas önleyici) yöntemdir. Aynı zamanda pürüzsüz ve kaliteli yüzey elde etme yöntemidir. Kataforez işlem prosesleri sırasıyla yağ alma,fosfatlama,boya,boya besleme,boya sirkülasyon şeklinde olup özel anot ve filtrasyon sistemleri kullanılmaktadır.
Tüm bu süreç son kat boya işlemi öncesi ürünün olumsuz dış etkenlere karşı uzun yıllar dayanabilmesini sağlamak için yapılmaktadır.
Kataforez Kaplamanın Avantajları
Yalnız metallere uygulanabilen bu proses tek renk uygulamasında ekonomiktir. Üretim olmasa dahi 24 saat banyodaki karıstırma islemi sürdürülmelidir. Bunun yanı sıra, kataforez kaplamanın diğer yöntemlere göre korozyon direnci yüksektir.Karmaşık yüzeylerin kaplamasına uygun ve film kalınlığının kontrolü kolaydır.
Kataforez prosesi otomatik olarak çalısır.Film voltaj ayarı ile kontrol edilir ve çok hızlı kaplama özelliği gösterir.